Odpowiedzialność za ujawnienie informacji poufnych, gdy nie masz NDA - Twórca w prawie

Informacje są najcenniejszym zasobem Twojej firmy. Czasem o ich wartości jednak możesz przekonać się dopiero, gdy zostaną przez kogoś ujawnione. Dlatego warto dbać o ich ochronę od samego początku i na każdym etapie. Najlepszym narzędziem będzie umowa o zachowaniu poufności. Przepisy jednak przewidują odpowiedzialność za ujawnienie Twoich informacji poufnych także w sytuacji, gdy nie masz NDA. Sprawdź je.

Informacje poufne i umowa o zachowaniu poufności

Informacją poufną będzie każda informacja o wartości gospodarczej dla Twojego biznesu. Ale dla każdej firmy może to oznaczać co innego. Dla jednego przedsiębiorcy będzie to skład topowego produktu, dla innego lista klientów, a dla jeszcze innego strategia marketingowa firmy. Podstawowy sposób ochrony informacji poufnych to umowa o zachowaniu poufności, zwana również NDA (non disclosure agreement). Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak przygotować dobrą NDA to zapoznaj się z wpisem pt. „Umowa o zachowaniu poufności”.

Jeżeli jednak trafiłaś_eś na ten wpis, to prawdopodobnie nie zawarłaś_eś umowy o zachowaniu poufności. Poniżej znajdziesz informacje, jak na podstawie obowiązujących przepisów możesz dochodzić roszczeń w związku z ujawnieniem Twoich informacji poufnych. I to nawet w sytuacji, gdy nie masz NDA.

Odpowiedzialność za ujawnienie informacji poufnych

Podstawa odpowiedzialności osoby, która ujawniła Twoje informacje poufne, będzie zależała od tego czy jest to Twój pracownik, czy może inny przedsiębiorca.

Przedsiębiorca, który naruszył obowiązek poufności

Podstawowe znaczenie w kontekście ochrony informacji poufnych ma ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Znajduje ona zastosowanie w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami. A zatem może dotyczyć Twoich współpracowników prowadzących działalność gospodarczą, dostawców czy nawet klientów.

Tajemnica przedsiębiorstwa

W ustawie mowa jest o tajemnicy przedsiębiorstwa. Co ważne, zawiera ona nie tylko zakaz ujawniania czyichś informacji poufnych, ale także zakaz pozyskiwania ich i wykorzystania we własnych celach. Takie działanie będzie bowiem czynem nieuczciwej konkurencji.

Art. 11 ust. 2 ustawy stanowi, że tajemnicą przedsiębiorstwa są „informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą”. Jak widzisz określenie tego co jest informacją poufną jest ogólne i może w niektórych przypadkach nie być wystarczające.

Aby móc mówić o tajemnicy przedsiębiorstwa muszą być również spełnione jeszcze dwa warunki:

#1. Informacje te nie mogą być one powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób. Zgodzisz się, że trudno mówić o informacji poufnej, gdy jest ona znana już innym lub na wyciągnięcie ich ręki, prawda?

#2. musisz podjąć działania, aby utrzymać te informacje w poufności.

Odpowiedzialność za ujawnienie informacji poufnych

Co zrobić, gdy inny przedsiębiorca naruszy tajemnicę Twojego przedsiębiorstwa? Jeżeli poniosłaś_eś w związku z tym szkodę i chcesz otrzymać odszkodowanie, będzie trzeba skierować sprawę na drogę postępowania sądowego. Przed sądem będziesz musiał_a wykazać, że:

poniosłaś_eś szkodę, a także w jakiej wysokości,
Twoja szkodę wyrządziła dana osoba poprzez ujawnienie określonych informacji,
informacje, które zostały ujawnione były tajemnicą przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy.

Pamiętaj, że to na Tobie spoczywa tzw. ciężar dowodu. Czyli Twoim obowiązkiem będzie wykazanie powyższych kwestii, żeby wygrać sprawę. Wykazanie tych okoliczności nie należy do łatwych. Musisz mieć na uwadze, że mogą wystąpić na Twojej drodze różne przeszkody, na przykład:

Twój współpracownik ujawnił informacje, które mogą wykraczać poza informacje techniczne, technologiczne i organizacyjne przedsiębiorstwa,
osoba, która ujawniła dane może wykazać, że informacje te były już innym znane,
nie podjęłaś_podjąłeś żadnych działań, aby zapewnić poufność danych,
mogły wydarzyć się inne sytuacje, które miały wpływ na powstanie szkody lub przyczynić się do jej powstania.

Odpowiedzialność pracownika za ujawnienie informacji poufnych

Jeżeli osobą, która ujawniła Twoje informacje poufne, będzie Twój pracownik, zastosowanie będzie miała ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Zgodnie z art. 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy pracownik jest zobowiązany m.in. zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. A zatem naruszenie poufności będzie stanowiło naruszenie obowiązków pracowniczych.

Zwracam Twoją uwagę, że w tym przypadku nie jest konieczne, aby informacja, która została ujawniona, miała znaczenie gospodarcze. Może ona mieć zatem różny charakter. Warunkiem jest, aby jej ujawnienie mogło narazić Ciebie na szkodę.

Ujawnienie informacji poufnej przez pracownika może mieć dwa rodzaje konsekwencji:

#1. Naruszenie obowiązków pracowniczych

Jeżeli w działaniu pracownika można dopatrzeć się winy (umyślnej albo rażącego niedbalstwa), można mówić o ciężkim naruszeniu obowiązków pracowniczych. W takim przypadku będziesz mogła_mógł rozwiązać umowę z takim pracownikiem bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika.

#2. Odpowiedzialność materialna

Jeżeli poniosłeś szkodę w skutek działania pracownika, możesz pociągnąć go do odpowiedzialności materialnej. Obowiązują przy tym jednak pewne zasady:

pracownik odpowiada za szkodę w granicach rzeczywistej straty, którą poniosłaś_eś. Może zatem odpowiadać za to, że dany Klient, który prowadził z Tobą negocjację warunków współpracy, zerwał rozmowy na skutek ujawnienia danej informacji przez pracownika. Ale nie odpowiada za wszystkie hipotetycznie możliwe współprace z Klientami, które mógłbyś nawiązać, gdyby dane informacje nie ujrzały światła dziennego.
musisz wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność danego pracownika oraz wysokość Twojej szkody.
odpowiedzialność pracownika jest ograniczona kwotowo i nie może przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody. Jeżeli wykażesz, że pracownik działał umyślnie, wtedy dopiero będzie miał obowiązek naprawienia Ci całej szkody.

Co zrobić, gdy nie masz NDA?

Jak widzisz, obowiązujące przepisy przewidują odpowiedzialność osób za ujawnienie Twoich informacji poufnych. Nie są to jednak rozwiązania idealne, gdyż zawierają różnego rodzaju ograniczenia.

Dlatego namawiam Cię, abyś poświęcił_a chwilę lub dwie na zastanowienie się nad tym, jakie informacje mają istotne znaczenie dla Twojego biznesu. A następnie chronił_a je w oparciu o prawidłowo przygotowaną umowę o zachowaniu poufności. W wielu przypadkach dzięki NDA druga osoba przyłoży większą wagę do dbałości o dane, jakie jej przekazujesz, aby nie narazić się na odpowiedzialność. A jeżeli i tak dojdzie do naruszenia poufności, to będziesz miał_a w ręku dobre narzędzie do egzekwowania odpowiedzialności za ujawnienie Twoich informacji poufnych.

Zadbaj o swoje prawa już dzisiaj, by potem móc się koncentrować na biznesie.